Использование фаговых антител для определения микробных клеток (обзор)
- Авторы: Гулий О.И.1, Евстигнеева С.С.1, Дыкман Л.А.1
- 
							Учреждения: 
							- Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)
 
- Выпуск: Том 59, № 2 (2023)
- Страницы: 150-166
- Раздел: Статьи
- URL: https://rjpbr.com/0555-1099/article/view/674631
- DOI: https://doi.org/10.31857/S0555109923020083
- EDN: https://elibrary.ru/LLHLMZ
- ID: 674631
Цитировать
Полный текст
 Открытый доступ
		                                Открытый доступ Доступ предоставлен
						Доступ предоставлен Доступ платный или только для подписчиков
		                                							Доступ платный или только для подписчиков
		                                					Аннотация
Технология фагового дисплея антител произвела революцию в области иммунодетекции бактерий. Данная технология позволяет экспрессировать антитело, слитое с белком оболочки нитевидного бактериофага. Применение фагового дисплея позволяет получать высокоаффинные антитела, минуя этап иммунизации животных, сокращая время получения стабильных клонов, продуцирующих антитела, с нескольких месяцев до нескольких недель, заметно удешевляя процесс. Данные преимущества делают фаговые антитела важным инструментом для детекции бактерий. В работе представлено краткое описание технологических приемов при получении фаговых антител к микробным клеткам. Обсуждаются возможности и перспективы применения фаговых антител в качестве селективного агента в аналитических системах, в том числе в биосенсорах.
Ключевые слова
Об авторах
О. И. Гулий
Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)
							Автор, ответственный за переписку.
							Email: guliy_olga@mail.ru
				                					                																			                												                								Россия, 410049, Саратов						
С. С. Евстигнеева
Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)
														Email: guliy_olga@mail.ru
				                					                																			                												                								Россия, 410049, Саратов						
Л. А. Дыкман
Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)
														Email: guliy_olga@mail.ru
				                					                																			                												                								Россия, 410049, Саратов						
Список литературы
- Gascoyne P., Pethig R., Satayavivad J., Becker F.F., Ruchirawat M. // Biochim. Biophys. Acta. 1997. V. 1323. P. 240–252.
- Uithoven K.A., Schmidt J.C., Ballman M.E. // Biosens. Bioelectron. 2000. V. 14. № 10–11. P. 761–770.
- Vaughan P.S., Leszyk J.D., Vaughan K.T. // J. Biol. Chem. 2001. V. 276. № 28. P. 26171–26179.
- Lesniewski A., Los M., Jonsson–Niedziółka M., Krajewska A., Szot K., Los J.M., Niedziolka–Jonsson J. // Bioconjug. Chem. 2014. V. 25. № 4. P. 644–648.
- Spadiut O., Capone S., Krainer F., Glieder A., Herwig C. // Trends Biotechnol. 2014. V. 32. № 1. P. 54–60.
- Ратнер Г.М. Поликлональные антитела как реагенты для иммуноанализа: получение, характеристика, применение. Aвтореф. дис. д-ра мед. наук. Томск, 1996. 47 с.
- Альтшулер E.П., Серебряная Д.В., Катруха А.Г. // Успехи биологической химии. 2010. Т. 50. С. 203–258.
- Flajnik M.F., Singh N.J., Holland S.M. Paul’s Fundamental Immunology / 8 Ed. Amsterdam: Wolters Kluwer Health, 2022. 1312 p.
- Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение. Перевод с англ. М.: Мир, 2002. 589 с.
- Петрова Е.Э., Комалева Р.Л., Лахтина О.Е., Самохвалова Л.В., Калинина Н.А., Шошина Н.С. et al. // Биоорганическая химия. 2009. Т. 35. № 3. С. 357–368.
- Казачинская Е.И., Иванова А.В., Сорокин А.В., Качко А.В., Субботина Е.Л., Разумов И.А., Локтев В.Б. // Медицинская иммунология. 2010. Т. 12. № 3. С. 177–190.
- Bradbury A.R., Marks J.D. // J. Immunol. Methods. 2004. V. 290. № 1–2. P. 29–49.
- Bradbury A.R.M., Sidhu S., Dübel S., McCafferty J. // Nat. Biotechnol. 2011. V. 29. № 3. P. 245–254.
- Деев С.М., Лебеденко Е.Н., Петровская Л.Е., Долгих Д.А., Габибов А.Г., Кирпичников М.П. // Успехи химии. 2015. Т. 84. № 1. С. 1–26.
- Miller L.E., Stevens C.D. Clinical Immunology and Serology: A Laboratory Perspective. 5 Ed. Philadelphia: F.A. Davis, 2020. 624 p.
- Abbas A.K., Lichtman A.H., Pillai S. Cellular and Molecular Immunology. 10 Ed. Amsterdam: Elsevier, 2021. 600 p.
- Hendrickson O.D., Zherdev A.V., Kaplun A.P., Dzantiev B.B. //Mol. Immunol. 2002. V. 39. № 7–8. P. 413–422.
- Schroeder H.W. Jr, Cavacini L. // J. Allergy Clin. Immunol. 2010. V. 125. № 2. Suppl 2. P. S41–52.
- Duquesnoy R.J. // Hum. Immunol. 2006. V. 67. № 11. P. 847–862.
- Chi S.W., Maeng C.Y., Kim S.J., Oh M.S., Ryu C.J., Kim S.J. et al. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2007. V. 104. № 22. P. 9230–9235.
- Sundberg E.J. // Methods Mol. Biol. 2009. V. 524. P. 23–36.
- McCafferty J., Griffiths A.D., Winter G., Chiswell D.J. // Nature. 1990. V. 348. № 6301. P. 552–554.
- Sidhu S.S., Geyer C.R. Phage Display in Biotechnology and Drug Discovery / 2nd Edition. Boca Raton: CRC Press, 2015. 584 p.
- Kehoe J.W., Kay B.K. // Chem. Rev. 2005. V. 105. № 11. P. 4056–4072.
- Hammers C.M., Stanley J.R. // J. Invest. Dermatol. 2014. V. 134. № 2. P. 1–5.
- Hoffman J.A., Giraudo E., Singh M., Zhang L., Inoue M., Porkka K., Hanahan D., Ruoslahti E. // Cancer Cell. 2003. V. 4. № 5. P. 383–391.
- Joyce J.A., Laakkonen P., Bernasconi M., Bergers G., Ruoslahti E., Hanahan D. // Cancer Cell. 2003. V. 4. № 5. 393–403.
- Zurita A.J., Arap W., Pasqualini R. // J. Control. Release. 2003. V. 91. № 1–2. P. 183–186.
- Valadon P., Garnett J.D., Testa J.E., Bauerle M., Oh P., Schnitzer J.E. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2006. V. 103. № 2. P. 407–412.
- Frank R., Hargreaves R. // Nat. Rev. Drug Discov. 2003. V. 2. № 7. P. 566–580.
- Rudin M., Weissleder R. // Nat. Rev. Drug Discov. 2003. V. 2. № 2. P. 123–131.
- Ladner R.C., Sato A.K., Gorzelany J., de Souza M. // Drug Discov. Today. 2004. V. 9. № 12. P. 525–529.
- Perez J.M., Josephson L., O’Loughlin T., Högemann D., Weissleder R. // Nat. Biotechnol. 2002. V. 20. № 8. P. 816–820.
- Akerman M.E., Chan W.C., Laakkonen P., Bhatia S.N., Ruoslahti E. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2002. V. 99. № 20. P. 12617–12621.
- Mikawa M., Wang H., Guo L., Liu R., Marik J., Takada Y., Lam K., Lau D. // Mol. Cancer Ther. 2004. V. 3. № 10. P. 1329–1334.
- Kelly K.A., Allport J.R., Tsourkas A., Shinde–Patil V.R., Josephson L., Weissleder R. // Circ. Res. 2005. V. 96. № 3. P. 327–336.
- Zitzmann S., Mier W., Schad A., Kinscherf R., Askoxylakis V., Krämer S. et al. // Clin. Cancer Res. 2005. V. 11. № 1. P. 139–146.
- Гулий О.И., Зайцев Б.Д., Бородина И.А., Фомин А.С., Староверов С.А., Дыкман Л.А., Шихабудинов А.М. // Биофизика. 2017. Т. 62. № 3. С. 472–484.
- Guliy O.I., Zaitsev B.D., Borodina I.A., Shikhabudinov A.M., Teplykh A.A., Staroverov S.A., Fomin A.S. // Talanta. 2018. V. 178. P. 569–576.
- Deantonio C., Cotella D., Macor P., Santoro C., Sblattero D. // Human Monoclonal Antibodies: Methods and Protocols. 2014. P. 277–295.
- Lo B.K.C. Antibody Engineering. Methods and Protocols. V. 248. Totowa, N.J.: Humana Press, 2004. 562 p.
- McConnell S.J., Dinh T., Le M.H., Spinella D.G. // Biotechniques. 1999. V. 26. P. 208–210.
- Сумарока М.В., Дыкман Л.А., Богатырев В.А., Зайцева И.С., Соколов О.И., Щеголев С.Ю., Харрис У. // Аллергология и иммунология. 2000. Т. 1. № 2. С. 134–135.
- Krebber A., Bornhauser S., Burmester J., Honegger A., Willuda J., Bosshard H.R., Plückthun A. // J. Immunol. Methods. 1997. V. 201. № 1. P. 35–55.
- Hoogenboom H.R., Chames P. // Immunol. Today. 2000. V. 21. № 8. P. 371–378.
- Staroverov S.A., Volkov A.A., Fomin A.S., Laskavuy V.N., Mezhennyy P.V., Kozlov S.V. et al. // J. Immunoassay Immunochem. 2015. V. 36. № 1. P. 100–110.
- Тикунова Н.В., Морозова В.В. // Acta Naturae. 2009. Т. 1. № 3. С. 22–31.
- Ahmad Z.A., Yeap S.K., Ali A.M., Ho W.Y., Alitheen N.B.M., Hamid M. // Clin. Dev. Immunol. 2012. V. 2012. Article 980250.https://doi.org/10.1155/2012/980250
- Dormeshkin D.O., Brichko E.A., Gilep A.A., Usanov S.A. // Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus, Chemical Series. 2017. № 2. P. 93–110.
- Anderson G.P., Liu J.L., Hale M.L., Bernstein R.D., Moore M., Swain M.D., Goldman E.R. // Anal. Chem. 2008. V. 80. № 24. P. 9604–9611.
- Шаталова А.В., Якубова А.С., Палимпсестов В.В., Есмагамбетов И.Б. // Разработка и регистрация лекарственных средств. 2019. Т. 8. № 1. С. 14–22.
- Goldman E.R., Liu J.L., Bernstein R.D., Swain M.D., Mitchell S.Q., Anderson G.P. // Sensors. 2009. V. 9. № 1. P. 542–555.
- Тиллиб С.В. // Мол. биология. 2011. Т. 45. № 1. С. 77–85.
- Charlton K.A., Moyle S., Porter A.J., Harris W.J. // J. Immunol. 2000. V. 164. № 12. P. 6221–6229.
- Bashir S., Paeshuyse J. // Antibodies. 2020. V. 9. № 2. Article 21.https://doi.org/10.3390/antib9020021
- Щелкунов С.Н. Генетическая инженерия: Учебно-справочное пособие. 2 Изд. Новосибирск: Сиб. унив. изд-во, 2004. 496 с.
- Gavilondo J.V., Larrick J.W. // Biotechniques. 2000. V. 29. № 1. P. 128–132.
- Roth K.D.R., Wenzel E.V., Ruschig M., Steinke S., Langreder N., Heine P.A. et al. // Front. Cell. Infect. Microbiol. 2021. V. 11. Article 697876.https://doi.org/10.3389/fcimb.2021.697876
- de Kruif J., Boel E., Logtenberg T. // J. Mol. Biol. 1995. V. 248. № 1. P. 97–105.
- Аникаев А.Ю., Ломоносов А.М. // Лабораторная служба. 2014. Т. 3. № 1. С. 32–36.
- Collins F.S., Hamburg M.A. // N. Engl. J. Med. 2013. V. 369. № 25. P. 2369–2371.
- Fantini M., Pandolfini L., Lisi S., Chirichella M., Arisi I., Terrigno M., Goracci M., Cremisi F., Cattaneo A. // PLoS One. 2017. V. 12. № 5. Article e0177574. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0177574
- Braun R., Schönberger N., Vinke S., Lederer F., Kalinowski J., Pollmann K. // Viruses. 2020. V. 12. № 12. Article 1360. https://doi.org/10.3390/v12121360
- Peltomaa R., Benito–Peña E., Barderas R., Moreno–Bondi M.C. // ACS Omega. 2019. V. 4. № 7. P. 11569–11580.
- Smith G.P. // Science. 1985. V. 228. № 4705. P. 1315–1317.
- Smith G.P., Petrenko V.A. // Chem. Rev. 1997. V. 97. № 2. P. 391–410.
- Chassagne S., Laffly E., Drouet E., Hérodin F., Lefranc M.P., Thullier P. // Mol. Immunol. 2004. V. 41. № 5. P. 539–546.
- Jacobsson K., Rosander A., Bjerketorp J., Frykberg L. // Biol. Proced. Online. 2003. V. 5. P. 123–135.
- Stich N., Gandhum A., Matyushin V., Raats J., Mayer C., Alguel Y., Schalkhammer T. // J. Nanosci. Nanotechnol. 2002. V. 2. № 3–4. P. 375–381.
- Rudenko N., Fursova K., Banada P.P., Bhunia A.K. Antibodies and Immunoassays for Detection of Bacterial Pathogens. / Eds. M. Zourob, S. Elwary, A. Turner. N.Y.: Springer Science + Business Media, 2008. P. 567–602.
- Byrne B., Stack E., Gilmartin N., O’Kennedy R. // Sensors. 2009. V. 9. № 6. P. 4407–4445.
- Walper S.A., Lasarte Aragonés G., Sapsford K.E., Brown III C.W., Rowland C.E., Breger J.C., Medintz I.L. // ACS Sens. 2018. V. 3. № 10. P. 1894–2024.
- Rudenko N., Fursova K., Shepelyakovskaya A., Karatovskaya A., Brovko F. // Sensors. 2021. V. 21. № 22. Article 7614. https://doi.org/10.3390/s21227614
- Dykman L.A., Staroverov S.A., Guliy O.I., Ignatov O.V., Fomin A.S., Vidyasheva I.V. et al. // J. Immunoassay Immunochem. 2012. V. 33. № 2. P. 115–127.
- Гулий О.И., Зайцев Б.Д., Кузнецова И.Е., Шиxабудинов А.М., Каpаваева О.А., Дыкман Л.А., Cтаpовеpов C.А., Игнатов О.В. // Биофизика. 2012. Т. 57. № 3. С. 460–467.
- Huang S., Yang H., Lakshmanan R.S., Johnson M.L., Wan J., Chen I.-H. et al. // Biosens. Bioelectron. 2009. V. 24. № 6. P. 1730–1736.
- Guliy O.I., Velichko N.S., Fedonenko Yu.P., Bunin V.D. // Talanta. 2019. V. 202. P. 362–368.
- Гулий О.И., Величко Н.С., Федоненко Ю.П., Бунин В.Д. // Прикл. биохимия и микробиология. 2020. Т. 56. № 1. С. 96–104.
- Kuhn P., Thiem S., Steinert M., Purvis D., Lugmayr V., Treutlein U. et al. // Hum. Antibodies. 2017. V. 26. № 1. P. 29–38.
- Nanduri V., Bhunia A.K., Tu S.I., Paoli G.C., Brewster J.D. // Biosens. Bioelectron. 2007. V. 23. № 2. P. 248–252.
- Liu P., Han L., Wang F., Petrenko V.A., Liu A. // Biosens. Bioelectron. 2016. V. 82. P. 195–203.
- Wang X.-Y., Yang J.-Y., Wang Y.-T., Zhang H.-C., Chen M.-L., Yang T., Wang J.-H. // Talanta. 2021. V. 221. https://doi.org/10.1016/j.talanta.2020.121668
- De Plano L.M., Fazio E., Rizzo M.G., Franco D., Carnazza S., Trusso S., Neri F., Guglielmino S.P.P. // J. Immunol. Methods. 2019. V. 465. P. 45–52.
- Paoli G.C., Brewster J.D. // J. Rapid Methods Autom. Microbiol. 2007. V. 15. P. 77–91.
- McIvor M.J., Karoonuthaisiri N., Charlermroj R., Stewart L.D., Elliott C.T., Grant I.R. // PLoS One. 2013. V. 8. № 9. Article e74312.https://doi.org/10.1371/journal.pone.0074312
- Holst O., Ulmer, A.J., Brade H., Flad H.-D., Rietschel E.T. // FEMS Immunol. Med. Microbiol. 1996. V. 16. № 2. P. 83–104.
- Saunders N.J., Peden J.F., Hood D.W., Moxon E.R. // Mol. Microbiol. 1998. V. 27. № 6. P. 1091–1098.
- Kannenberg E.L., Carlson R.W. // Mol. Microbiol. 2001. V. 39. № 2. P. 379–391.
- Mora L., Newton W.E. Isolation, Identification and localization of Diazotrophic Bacteria from C4-plant Miscanthus. / Ed. B. Eckert. Dordrecht: Kluwer academic publishers, 2008. 705 p.
- Егоров А.М., Осипов А.П., Дзантиев Б.Б., Гаврилова Е.М. Теория и практика иммуноферментного анализа. М.: Изд-во “Высшая школа”, 1991. С. 3–42.
- Meyer T., Schirrmann T., Frenzel A., Miethe S., Stratmann–Selke J., Gerlach G.F. et al. // BMC Biotechnol. 2012. V. 12. Article 29. https://doi.org/10.1186/1472-6750-12-29
- Payandeh Z., Rasooli I., Mousavi Gargari S.L., Rajabi Bazl M., Ebrahimizadeh W. // Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg. 2014. V. 108. № 2. P. 92–98.
- Ahn B.E., Bae H.W., Lee H.R., Woo S.J., Park O.K., Jeon J.H., Park J., Rhie G.E. // Biochem. Biophys. Res. Commun. 2019. V. 509. № 2. P. 611–616.
- Hussein A.H., Davis E.M., Halperin S.A., Lee S.F. // Infect. Immun. 2007. V. 75. № 11. P. 5476–5482.
- Hayhurst A., Happe S., Mabry R., Koch Z., Iverson B.L., Georgiou G. // J. Immunol. Methods. 2003. V. 276. № 1–2. P. 185–196.
- Zou N., Newsome T., Li B., Tsai S., Lo S.-C. // Exp. Biol. Med. 2007. V. 232. № 4. P. 550–556.
- Gerstenbruch S., Brooks C.L., Kosma P., Brade L., Mackenzie C.R., Evans S.V., Brade H., Müller–Loennies S. // Glycobiology. 2010. V. 20. № 4. P. 461–472.
- Lindquist E.A., Marks J.D., Kleba B.J., Stephens R.S. // Microbiology. 2002. V. 148. № 2. P. 443–451.
- Shirvan A.N., Aitken R. // Braz. J. Microbiol. 2016. V. 47. № 2. P. 394–402.
- Alibeiki M., Golchin M., Tabatabaei M. // BMC Vet. Res. 2020. V. 16. № 1. Article 361. https://doi.org/10.1186/s12917-020-02572-4
- Salhi I., Bessalah S., Snoun D., Khorchani T., Hammadi M. // Iran. J. Biotechnol. 2020. V. 18. № 1. Article e2247. https://doi.org/10.30498/IJB.2020.127753.2247
- Mechaly A., Elia U., Alcalay R., Cohen H., Epstein E., Cohen O., Mazor O. // Sci. Rep. 2019. V. 9. № 1. Article 11418.https://doi.org/10.1038/s41598-019-47931-w
- Wang Q., Chang C.S., Pennini M., Pelletier M., Rajan S., Zha J. et al. // J. Infect. Dis. 2016. V. 213. № 11. P. 1800–1808.
- Reason D.C., Wagner T.C., Lucas A.H. // Infect. Immun. 1997. V. 65. № 1. P. 261–266.
- Fouladi M., Sarhadi S., Tohidkia M., Fahimi F., Samadi N., Sadeghi J., Barar J., Omidi Y. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2019. V. 103. № 8. P. 3407–3420.
- Fahimi F., Sarhaddi S., Fouladi M., Samadi N., Sadeghi J., Golchin A. et al. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2018. V. 102. № 16. P. 6899–6913.
- Close D.W., Ferrara F., Dichosa A.E., Kumar S., Daughton A.R., Daligault H.E. et al. // BMC Microbiol. 2013. V. 13. Article 270. https://doi.org/10.1186/1471-2180-13-270
- Mohd Ali M.R., Sum J.S., Aminuddin Baki N.N., Choong Y.S., Nor Amdan N.A., Amran F., Lim T.S. // Int. J. Biol. Macromol. 2021. V. 168. P. 289–300.
- Moreira G.M.S.G., Köllner S.M.S, Helmsing S., Jänsch L., Meier A., Gronow S. et al. // Sci. Rep. 2020. V. 10. № 1. Article 15267. https://doi.org/10.1038/s41598-020-72159-4
- Moreira G.M.S.G., Gronow S., Dübel S., Mendonça M., Moreira Â.N., Conceição F.R., Hust M. // Front. Public Health. 2022. V. 10. Article 712657. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.712657
- Tu Z., Chen Q., Li Y., Xiong Y., Xu Y., Hu N., Tao Y. // Anal. Biochem. 2016. V. 493. P. 1–7.
- Boel E., Bootsma H., de Kruif J., Jansze M., Klingman K.L., van Dijk H., Logtenberg T. // Infect. Immun. 1998. V. 66. № 1. P. 83–88.
- Fuchs M., Kämpfer S., Helmsing S., Spallek R., Oehlmann W., Prilop W. et al. // BMC Biotechnol. 2014. V. 14. Article 68. https://doi.org/10.1186/1472-6750-14-68
- Kawasaki M., Echiverri C., Raymond L., Cadena E., Reside E., Gler M.T. et al. // PLoS Med. 2019. V. 16. № 4. Article e1002780. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002780
- Yan Z.-H., Zhao B., Pang Y., Wang X.-J., Yi L., Wang H.-L., Yang B., Wie P.-J., Jia H.-Y., Li S.-P., Zhao Y.-L., Zhang H.-T. // J. Microbiol. Immunol. Infect. 2021. V. 54. № 3. P. 437–446.
- Liu C.-Y., Weng C.-C., Lin C.-H., Yang C.-Y., Mong K.-K.T., Li Y.-K. // Biotechnol. Lett. 2017. V. 39. № 3. P. 407–413.
- Kulkarni A., Mochnáčová E., Majerova P., Čurlík J., Bhide K., Mertinková P., Bhide M. // Front. Mol. Biosci. 2020. V. 7. Article 573281. https://doi.org/10.3389/fmolb.2020.573281
- Skottrup P.D., Leonard P., Kaczmarek J.Z., Veillard F., Enghild J.J., O’Kennedy R. et al. // Anal. Biochem. 2011. V. 415. № 2. P. 158–167.
- Tout N.L., Lam J.S. // Clin. Diagn. Lab. Immunol. 1997. V. 4. № 2. P. 147–155.
- Postel S., Deredge D., Bonsor D.A., Yu X., Diederichs K., Helmsing S. et al. // Elife. 2016. V. 5. Article e18857. https://doi.org/10.7554/eLife.18857.001
- Zhang Y., Sun X., Qian Y., Yi H., Song K., Zhu H. et al. // J. Mol. Biol. 2019. V. 431. № 24. P. 4882–4896.
- Griep R.A., van Twisk C., van Beckhoven J.R., van der Wolf J.M., Schots A. // Phytopathology. 1998. V. 88. № 8. P. 795–803.
- Nian S., Wu T., Ye Y., Wang X., Xu W., Yuan Q. // BMC Immunol. 2016. V. 17. № 1. Article 8. https://doi.org/10.1186/s12865-016-0146-z
- Zanganeh S., Rouhani Nejad H., Mehrabadi J.F., Hosseini R., Shahi B., Tavassoli Z., Aramvash A. // Appl. Biochem. Biotechnol. 2019. V. 187. № 2. P. 493–505.
- de Greeff A., van Alphen L., Smith H.E. // Infect. Immun. 2000. V. 68. № 7. P. 3949–3955.
- Ebrahimizadeh W., Mousavi Gargari S., Rajabibazl M., Safaee Ardekani L., Zare H., Bakherad H. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2013. V. 97. № 10. P. 4457–4466.
- Yu J., Sun Z., Sun X., Sun X., Wei H., Jia W. et al. // Microb. Pathog. 2020. V. 143. Article 104136. https://doi.org/10.1016/j.micpath.2020.104136
- Lillo A.M., Ayriss J.E., Shou Y., Graves S.W., Bradbury A.R., Pavlik P. // PLoS One. 2011. V. 6. № 12. Article e27756. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0027756
- Hust M., Meyer T., Voedisch B., Rülker T., Thie H., El-Ghezal A. et al. // J. Biotechnol. 2011. V. 152. № 4. P. 159–170.
- Ch’ng A.C.W., Choong Y.S., Lim T.S. Phage Display-Derived Antibodies: Application of Recombinant Antibodies for Diagnostics. / Ed. S.K. Saxena. London: IntechOpen Limited, 2016. P. 107–135.
- Beadle C., Long G.W., Weiss W.R., McElroy P.D., Maret S.M., Oloo A.J., Hoffman S.L. // Lancet. 1994. V. 343. № 8897. P. 564–568.
- Grilo A.L., Mantalaris A. // Trends Biotechnol. 2019. V. 37. P. 9–16.
Дополнительные файлы
 
				
			 
						 
						 
						 
					 
						 
									

 
  
  
  Отправить статью по E-mail
			Отправить статью по E-mail 





